# Ehescheidung
[Ägyptisches Museum und Papyrussammlung](https://smb.museum-digital.de/index.php?t=institution&instnr=9)
Sammlung: [Papyrussammlung](https://smb.museum-digital.de/index.php?t=sammlung&instnr=9&gesusa=3)
Inventarnummer: P 13991
Beschreibung
Kronus alias Philumene, Tochter des Kastor, und Lysimachos, Sohn des Herakleides, lassen sich scheiden. Lysimachos hat die Mitgift in Gold und Silber an Kastor zurückgegeben. Der Ehevertrag wird für ungültig erklärt, und beide Parteien verzichten auf darin enthaltene Ansprüche.
Nach BerlPap: http://berlpap.smb.museum/03989/
Material/Technik
Papyrus (Material); einseitig, beschriftet (Technik)
Maße
Höhe x Breite: 22,4 x 23,7 cm (lt. BerlPap)
## Abschrift
### Original: Ancient Greek
```xml
<body><head n="10730" xml:lang="en">
<date>AD 113-4</date>
<placeName>Tebtynis?</placeName>
</head>
<div xml:lang="grc" type="edition" xml:space="preserve"><div n="1" type="textpart"><ab>
<lb n="1"/><supplied reason="lost">ἀντίγραφον</supplied> <unclear>πε</unclear><supplied reason="lost">ριλύσεως</supplied> <space extent="unknown" unit="character"/>
<lb n="2"/><supplied reason="lost">ἔτους ἑπ</supplied>τακαι<supplied reason="lost">δεκάτου Αὐτοκ</supplied><unclear>ρ</unclear>άτορος Καίσαρ<unclear>ο</unclear><supplied reason="lost">ς</supplied>
<lb n="3"/><supplied reason="lost">Νέρουα Τραια</supplied>νοῦ Σε<unclear>β</unclear><supplied reason="lost">αστοῦ Γερμανι</supplied><unclear>κ</unclear>οῦ Δακ<supplied reason="lost">ι</supplied>κ<unclear>οῦ</unclear> μηνὸ<unclear>ς</unclear>
<lb n="4"/><gap reason="lost" quantity="11" unit="character"/> ἐν Μ<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/><gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/><supplied reason="lost"> τῆς Πολέμω</supplied>νος μερίδος τοῦ <expan>Ἀ<unclear>ρ</unclear>σ<unclear>ε</unclear>ι<ex>νοΐτου</ex></expan>
<lb n="5"/><supplied reason="lost">νομοῦ. ὁμολο</supplied>γοῦσιν ἀ<supplied reason="lost">λλήλοις Κρον</supplied>οῦς ἡ καὶ Φιλουμένη
<lb n="6"/><supplied reason="lost">Κάστορος <expan><ex>ὡς ἐτῶν</ex></expan></supplied> <num value="20">κ</num> <expan>οὐ<ex>λὴ</ex></expan> <expan>ἀν<unclear>τ</unclear><supplied reason="lost">ικνη<ex>μίῳ</ex></supplied></expan><supplied reason="lost"> δεξι</supplied>ῷ μετὰ κυρίου τοῦ ἑαυ
<lb n="7" break="no"/>τ<supplied reason="lost">ῆς πατρὸς Κά</supplied>στορος <supplied reason="lost">Πυρίωνος <expan><ex>ἐτῶν</ex></expan></supplied> <num value="44"><unclear>μ</unclear>δ</num> <expan>οὐ<ex>λὴ</ex></expan> μετώπῳ ἐκ
<lb n="8"/>δ<supplied reason="lost">ε</supplied><unclear>ξ</unclear><supplied reason="lost">ιῶν </supplied><gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/>ν<gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><unclear>α</unclear>ς κα<supplied reason="lost">ὶ Λυσίμαχος ὁ γενό</supplied><unclear>με</unclear>νος τῆς Κρονοῦτ<unclear>ο</unclear><add place="above">ς</add>
<lb n="9"/>τῆς καὶ <supplied reason="lost">Φιλου</supplied>μένης ἀν<unclear>ὴ</unclear><supplied reason="lost">ρ υἱὸς Ἡρακ</supplied>λείδου <expan><ex>ἐτῶν</ex></expan> <num value="30">λ</num> <expan>οὐ<ex>λὴ</ex></expan> <expan>γόνατ<ex>ι</ex></expan>
<lb n="10"/>ἀρισ<unclear>τερ</unclear><supplied reason="lost">ῷ </supplied><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/><unclear>ο</unclear>νου<unclear>ς</unclear> <unclear>με</unclear><gap reason="lost" quantity="8" unit="character"/><supplied reason="lost"> σ</supplied><unclear>υ</unclear>νῆρ<unclear>σ</unclear>θ<supplied reason="lost">αι</supplied> <unclear>τ</unclear>ὴν πρ
<lb n="11" break="no"/>ος ἀ<unclear>λ</unclear>λή<supplied reason="lost">λους</supplied> συνβίω<supplied reason="lost">σιν ἥτις αὐτοῖς</supplied> <choice><reg>συνειστήκει</reg><orig>συ<unclear>ν</unclear>ησ<unclear>τ</unclear>ήκι</orig></choice> ἀπὸ
<lb n="12"/><unclear>σ</unclear>υν<unclear>γ</unclear>ρα<supplied reason="lost">φῆς </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">ὁ</supplied>μολογί<supplied reason="lost">ας</supplied></reg><orig><supplied reason="lost">ὁ</supplied>μολογεί<supplied reason="lost">ας</supplied></orig></choice> <supplied reason="lost">τετελειω</supplied>μένης διὰ τοῦ ἐν
<choice><reg>Τε<lb n="13" break="no"/>πτύνει</reg><orig>Τε<lb n="13" break="no"/><unclear>π</unclear>τύνι</orig></choice> γ<supplied reason="lost">ραφείο</supplied>υ ἐν το<unclear>ῖ</unclear><supplied reason="lost">ς ἔμπροσθεν χ</supplied>ρόνοις, καὶ ἐ<unclear>ξ</unclear>εῖναι ἑ
<lb n="14" break="no"/><supplied reason="lost">κ</supplied>ατέρῳ <supplied reason="lost">αὐτῶ</supplied>ν τὰ κα<unclear>θ</unclear>ʼ <supplied reason="lost">ἑαυτὸν </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">οἰκον</supplied>ομεῖν</reg><orig><supplied reason="lost">οἰκον</supplied>ομῖν</orig></choice> ὡς ἐὰν <choice><reg>αἱρῆται</reg><orig><unclear>αἱ</unclear>ρῆτε</orig></choice>,
<lb n="15"/><supplied reason="lost">τ</supplied>ῇ δ<unclear>ὲ</unclear> <unclear>Κ</unclear><supplied reason="lost">ρονοῦ</supplied>τι καὶ ἐ<unclear>π</unclear><supplied reason="lost">ισυναρμόσασθ</supplied><unclear>α</unclear>ι ᾧ ἐὰν βούληται ἀν
<lb n="16" break="no"/><unclear>δ</unclear>ρί α<gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><gap reason="lost" quantity="5" unit="character"/><unclear>ε</unclear>τ<gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><unclear>τ</unclear>ω<unclear>ν</unclear><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/><supplied reason="lost"> τοῦ Λυσιμ</supplied>άχου. Κάστωρ δὲ <unclear>ὁ</unclear> πρ
<lb n="17" break="no"/>ογεγραμ<supplied reason="lost">μέν</supplied><unclear>ο</unclear>ς <unclear>π</unclear><supplied reason="lost">α</supplied>ρ<unclear>αχ</unclear><supplied reason="lost">ρῆμα ὁμολογε</supplied><unclear>ῖ</unclear> <choice><reg>ἀπέχειν</reg><orig>ἀπέχιν</orig></choice> παρὰ τοῦ
<lb n="18"/><unclear>Λυ</unclear>σιμ<supplied reason="lost">ά</supplied><unclear>χ</unclear><supplied reason="lost">ου ἀνδ</supplied>ρὸ<supplied reason="lost">ς τῆς ἑαυτοῦ </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">θυγα</supplied>τρὸς</reg><orig><supplied reason="lost">θυγα</supplied>τρι</orig></choice> <choice><reg>Κρονοῦτος</reg><orig>Κρονοῦτι</orig></choice> διὰ <unclear>τ</unclear>
<lb n="19" break="no"/><supplied reason="lost">ο</supplied><unclear>ῦ</unclear> ἐν <supplied reason="lost">Τεπβύ</supplied>ν<unclear>ε</unclear><supplied reason="lost">ι γραφείου <supplied reason="omitted">φερνὴν</supplied> χρυσικὴν καὶ</supplied> <choice><reg>ἀρ<supplied reason="omitted">γ</supplied>υρικὴν</reg><orig>ἀρυρικ<supplied reason="lost">ὴ</supplied><unclear>ν</unclear></orig></choice> καὶ εν
<lb n="20"/><gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><unclear>δ</unclear>ημ<gap reason="lost" quantity="8" unit="character"/><unclear>ωνος</unclear><gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><gap reason="lost" quantity="13" unit="character"/>τ<unclear>α</unclear> ἅ<supplied reason="lost">π</supplied><unclear>αν</unclear>τας
<lb n="21"/>δὲ τοὺς <unclear>π</unclear><supplied reason="lost">ρογεγ</supplied>ραμμένου<supplied reason="lost">ς μηδὲ </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">ἐ</supplied>πελ<supplied reason="lost">ε</supplied>ύσεσθαι</reg><orig><supplied reason="lost">ἐ</supplied><unclear>πελ</unclear><supplied reason="lost">ε</supplied><unclear>ύσ</unclear>ασθαι</orig></choice> ἑκάτερον
<lb n="22"/>ἐπʼ ἀ<unclear>λ</unclear>λ<unclear>ή</unclear><supplied reason="lost">λους π</supplied><unclear>ε</unclear>ρὶ μηδενὸς <supplied reason="lost">τῶν εἰ</supplied>ς τὴν συνβίωσιν
<choice><reg>ἀνη<lb n="23" break="no"/><supplied reason="lost">κ</supplied>όντων</reg><orig>ἀνη<lb n="23" break="no"/><supplied reason="lost">κ</supplied><unclear>ω</unclear>τω<unclear>ν</unclear></orig></choice> <supplied reason="lost">μηδὲ</supplied> περὶ ἑτέρο<unclear>υ</unclear> ἁ<unclear>π</unclear><supplied reason="lost">λῶς πρά</supplied><unclear>γμ</unclear><supplied reason="lost">α</supplied><unclear>τ</unclear>ος <choice><reg>ἐ<supplied reason="omitted">γ</supplied>γράπτου</reg><orig>ἐγράπ<unclear>τ</unclear>ου</orig></choice> μη
<lb n="24" break="no"/>δὲ ἀγρ<unclear>ά</unclear><supplied reason="lost">φου μ</supplied>ηδὲ <choice><reg>ὀφειλήματος</reg><orig>ὀφιλήμ<supplied reason="lost">ατος</supplied></orig></choice> <unclear>μ</unclear>ηδ<unclear>ὲ</unclear> παντὸς <unclear>τ</unclear>ῷ καθό
<lb n="25" break="no"/><unclear>λ</unclear>ου συν<unclear>α</unclear><supplied reason="lost">λλάγ</supplied>ματος ἀπὸ τ<unclear>ῶ</unclear><supplied reason="lost">ν ἔμ</supplied>προσθεν χρόνων μέχρι
<lb n="26"/>τῆς ἐνε<supplied reason="lost">στώση</supplied>ς ἡμέρας <unclear>τρ</unclear><supplied reason="lost">όπῳ</supplied> μηδενί. γέγονε δὲ αὐτο<unclear>ῖς</unclear>
<lb n="27"/>Λυσιμάχ<unclear>ῳ</unclear> <supplied reason="lost">καὶ</supplied> Κρονοῦτι ἐξ <unclear>ἀλ</unclear><supplied reason="lost">λ</supplied>ήλων <unclear>υ</unclear>ἱὸς Ἡρακλείδης ὁ καὶ
<lb n="28"/>Οὐαλέρ<supplied reason="lost">ι</supplied>ς, <supplied reason="lost">ἀκύρ</supplied><unclear>ω</unclear>ν ὄντων ὧν ἔχουσι οἱ δύο <num value="2"/> Λυσίμαχος
<lb n="29"/>καὶ Κάστ<supplied reason="lost">ωρ ἀλ</supplied>λήλων <choice><reg>χειρογράφων</reg><orig>χιρογράφων</orig></choice>. ὑπογραφεὺς τῆς
<lb n="30"/>Κρονο<unclear>ῦτ</unclear><supplied reason="lost">ος τ</supplied>ῆς καὶ Φιλ<unclear>ουμέν</unclear>ης ὁ <supplied reason="lost">π</supplied>ρογεγραμμένος αὐτῆς
<lb n="31"/>πατὴρ Κά<supplied reason="lost">στωρ</supplied> Πυρίωνος ὁ καὶ <choice><reg>ἐπιγραφεὶς</reg><orig>ἐπ<unclear>ιγ</unclear>ραφὶς</orig></choice> αὐτῆς κύριος.
<lb n="32"/>ἡ περί<unclear>λ</unclear><supplied reason="lost">υ</supplied><unclear>σι</unclear><supplied reason="lost">ς ἥδ</supplied><unclear>ε</unclear> κυρία ἔστω <choice><reg>πα<supplied reason="omitted">ν</supplied>ταχῇ</reg><orig>παταχῇ</orig></choice> <choice><reg>ἐπιφερομένη</reg><orig>ἐπιφερωμένη</orig></choice>
<lb n="33"/><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/><unclear>τοσ</unclear><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/><gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/><gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/><unclear>τ</unclear>ρ<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/><gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/> Κρονοῦς ἡ καὶ Φιλουμένη μετὰ κυ
<lb n="34" break="no"/><supplied reason="lost">ρίο</supplied>υ το<unclear>ῦ</unclear> <supplied reason="lost">πατρὸς Κ</supplied>ά<supplied reason="lost">σ</supplied>τορος <supplied reason="lost">τ</supplied>οῦ Πυρίωνος καὶ ε<gap reason="illegible" quantity="4" unit="character"/> Κά<supplied reason="lost">σ</supplied>τω<unclear>ρ</unclear>
<lb n="35"/><supplied reason="lost">ὁ</supplied> <unclear>π</unclear>ρο<unclear>κ</unclear><supplied reason="lost">είμενος </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">ὁμο</supplied>λ<supplied reason="omitted">ογ</supplied>οῦμεν</reg><orig><supplied reason="lost">ὁμο</supplied>λοῦμεν</orig></choice> <unclear>συ</unclear>νῆρσθαι τὴν πρὸ<supplied reason="lost">ς</supplied> <expan><unclear>Λ</unclear>υσίμα<unclear>χ</unclear><ex>ον</ex></expan>
<lb n="36"/>συνβίω<supplied reason="lost">σιν ἥτις αὐ</supplied>το<unclear>ῖ</unclear>ς <choice><reg>συνειστήκει</reg><orig>συνησ<unclear>τ</unclear>ήκι</orig></choice> ἀ<unclear>πὸ</unclear> σ<unclear>υ</unclear>νγ<unclear>ραφῆ</unclear>ς
<choice><reg>ὁμο<lb n="37" break="no"/>λογία<supplied reason="lost">ς</supplied></reg><orig>ὁμο<lb n="37" break="no"/>λογεία<supplied reason="lost">ς</supplied></orig></choice> <supplied reason="lost">τῆς </supplied><choice><reg><supplied reason="lost">τελειω</supplied>θείσης</reg><orig><supplied reason="lost">τελειω</supplied>θεισα</orig></choice> <supplied reason="lost">δι</supplied>ὰ τοῦ ἐν Τεπτύν<supplied reason="lost">ει</supplied> <choice><reg>γραφείου</reg><orig>γρ<supplied reason="lost">α</supplied>φίου</orig></choice>
<lb n="38"/>ἐν τ<unclear>ο</unclear>ῖς <supplied reason="lost">ἔμπροσθε</supplied>ν χρό<unclear>ν</unclear>οις. Κάστωρ δὲ ἀπέχω τὴν
</ab></div><div n="2" type="textpart"><ab>
<lb n="39"/><unclear>δ</unclear>ιʼ α<supplied reason="lost">ὐτ</supplied>ῆ<unclear>ς</unclear> συνγραφι<unclear>κ</unclear><supplied reason="lost">ὴν</supplied> φερνὴν χρυσ<supplied reason="lost">ι</supplied>
<lb n="40" break="no"/>κ<unclear>ή</unclear><supplied reason="lost">ν</supplied> <unclear>τ</unclear>ε καὶ ἀργυρικὴν καὶ παράφερνα
<lb n="41"/>παντοῖα, καὶ <choice><reg>ἐξεῖναι</reg><orig>ἐξῖνε</orig></choice> <choice><reg>ἑ<supplied reason="omitted">κα</supplied>τέρῳ</reg><orig>ἑ<unclear>τ</unclear>έρῳ</orig></choice> ἡμῶν <choice><reg>τ<supplied reason="omitted">ὰ</supplied></reg><orig>τ</orig></choice> κα
<lb n="42" break="no"/>θʼ ἑαυτὸν <choice><reg>οἰκονομεῖν</reg><orig>οἰκονομῖν</orig></choice> ὡς ἐὰν αἱρώμεθα
<lb n="43"/>καὶ μὴ <choice><reg>ἐπελεύσεσθαι</reg><orig>ἐπελεύσασθε</orig></choice> ἑκάτερος ἑαυτῶ<add place="above">ν</add>
<lb n="44"/>ἐπʼ ἀλλήλιος περὶ <subst><add place="inline">μηδενὸς</add><del rend="corrected">μη<gap reason="illegible" quantity="1" unit="character"/>ενος</del></subst> ἁπλῶς τῷ
<lb n="45"/>καθόλου <choice><reg>ἐ<supplied reason="omitted">γ</supplied>γράπτου</reg><orig>ἐγράπτου</orig></choice> μηδὲ ἀγράφου μέχρ<supplied reason="lost">ι</supplied>
<lb n="46"/>τῆς ἐ<supplied reason="lost">ν</supplied>εστώσης ἡμέρας. γέγονε <unclear>δ</unclear>ὲ ἡμῖν
<lb n="47"/><choice><reg>τῇ</reg><orig>τῆς</orig></choice> δὲ <choice><reg>Κρονοῦτι</reg><orig>Κοονουτος</orig></choice> καὶ <choice><reg>Λυσιμάχῳ</reg><orig>Λυσιμάχου</orig></choice> ἐξ ἀλ
<lb n="48" break="no"/>λήλων υἱὸς Ἡρακλείδης ὁ καὶ Οὐ<unclear>αλ</unclear>έρις,
<lb n="49"/>ἀκύρων ὄντων ὧν ἔχομεν πρὸς ἀλ
<lb n="50" break="no"/>λήλους <choice><reg>χειρογράφων</reg><orig>χιρογράφων</orig></choice>. Κάστωρ ἔγραψα
<lb n="51"/>καὶ ὑπὲρ τῆς θυγατρός μου μὴ <choice><reg>εἰδυίας</reg><orig>εἰδυειης</orig></choice>
<lb n="52"/>γράμματα. Λυσίμαχος Ἡρακλείδο<supplied reason="lost">υ</supplied>
<lb n="53"/>ὁμολογῶ συνῆρσθαι <supplied reason="lost">τ</supplied><unclear>ὴ</unclear>ν πρὸς Κρον<unclear>ο</unclear><supplied reason="lost">ῦν</supplied>
<lb n="54"/><unclear>σ</unclear>υ<unclear>ν</unclear><supplied reason="lost">βί</supplied><unclear>ω</unclear>σιν καὶ <choice><reg>ἐξεῖναι</reg><orig>ἐξῖν<unclear>α</unclear><supplied reason="lost">ι</supplied></orig></choice> <supplied reason="lost">ἑ</supplied>κατέρῳ ἡμῶν
<lb n="55"/>τὰ καθʼ ἑαυτὸν <choice><reg>οἰκονομε<supplied reason="omitted">ῖ</supplied>ν</reg><orig>οἰκονομε͂ν</orig></choice>, τῇ δὲ
<choice><reg>Κρο<lb n="56" break="no"/>νοῦτι</reg><orig>Κρο<lb n="56" break="no"/>νοῦτει</orig></choice>καὶ ἑτέρῳ ἀνδρὶ
<choice><reg>ἐπισυναρμόσασ<lb n="57" break="no"/>θαι</reg><orig>ἐπισυναρμόσασ<lb n="57" break="no"/>θε</orig></choice>, καὶ οὐκ ἐπελεύσομαι περὶ μηδενὸς
<lb n="58"/>ἁπλῶς <choice><reg>τρόπῳ</reg><orig>τρώπῳ</orig></choice> μηδενί. γέγονε δὲ ἡμῖ<add place="above">ν</add>
<lb n="59"/>Λυσιμάχῳ καὶ <choice><reg>Κρονοῦτι</reg><orig>Κρο<lb n="56" break="no"/>νοῦτει</orig></choice> ἐξ ἀλλήλων
<lb n="60"/>υἱὸς Ἡρακλείδης ὁ καὶ Οὐαλέρ<unclear>ις</unclear>, ἀ<unclear>κύ</unclear>ρω<add place="above">ν</add>
<lb n="61"/>ὄντων ὧν ἔχομεν πρὸς ἀλλ<unclear>ή</unclear>λο<unclear>υ</unclear>ς
<lb n="62"/><choice><reg>χειρογράφων</reg><orig>χιρογράφων</orig></choice> καθὼ<unclear>ς</unclear> πρόκε<unclear>ι</unclear>ται. </ab></div></div></body>
```
___
- Hergestellt ...
+ wann: 113-114 n. Chr.
+ wo: [Tebtynis](https://smb.museum-digital.de/index.php?t=oak&ort_id=19044)
## Links/Dokumente
- [Das Objekt in der Berliner Papyrusdatenbank](http://berlpap.smb.museum/03989/)
- [Transkript basierend auf der Duke Databank of Documentary Papyri (CC BY)](http://papyri.info/docs/ddbdp)
- [TEI-Repräsentation in der Duke Databank of Documentary Papyri](http://papyri.info/ddbdp/p.fam.tebt;;13/source)
- [Das Objekt bei SMB-digital](http://www.smb-digital.de/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=collection&objectId=2333493)
___
Stand der Information: 2021-07-23 16:35:08
[CC BY-NC-SA @ Ägyptisches Museum und Papyrussammlung, Staatliche Museen zu Berlin](https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
___
- http://www.smb-digital.de/eMuseumPlus?service=ImageAsset&module=collection&objectId=2333493&resolution=superImageResolution#5437103